مشهد مقدس کلان‌شهری در شمال شرقی ایران و مرکز استان خراسان رضوی است. این شهر در زمان افشاریان، پایتخت ایران بود. مشهد با ۳۲۸ کیلومتر مربع مساحت، دومین شهر پهناور ایران بعد از تهران است. بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ این شهر با ۲٬۷۶۶٬۲۵۸ تن جمعیت، دومین شهر پرجمعیت ایران پس از تهران است. این شهر به واسطهٔ وجود حرم علی بن موسی‌الرضا، هشتمین امام مذهب شیعه، سالانه پذیرای بیش از ۲۷ میلیون زائر از داخل و دو میلیون زائر از خارج از کشور است.
شهر مشهد در حوزهٔ رودخانهٔ کشف‌رود و در دشت مشهد بین کوه‌های هزارمسجد و بینالود گسترده شده‌است. این شهر در طول جغرافیایی ۵۹ درجه و ۱۵ دقیقه تا ۶۰ درجه و ۳۶ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۴۳ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۸ دقیقه قرار دارد. بیشینهٔ ارتفاع شهر مشهد ۱۱۵۰ متر و کمینهٔ آن ۹۵۰ متر است. شهر مشهد دارای آب و هوای متغیر، اما معتدل و متمایل به سرد و خشک است و از تابستان‌های گرم و خشک و زمستان‌های سرد و مرطوب برخوردار است. بیشینهٔ درجه حرارت در تابستان‌ها ۴۳ درجه بالای صفر و کمینهٔ آن در زمستان‌ها ۲۳ درجه زیر صفر است.
مشهد مقدس دارای ۱۳ منطقهٔ شهرداری است و شهردار آن، توسط شورای شهر ۲۵ نفره انتخاب می‌شود. این شهر دارای یک فرودگاه بین‌المللی، یک ایستگاه راه‌آهن و سه پایانه است که ارتباط آن با شهرهای دیگر را ممکن می‌سازد. حمل و نقل داخلی مشهد، توسط سامانهٔ تاکسی‌رانی و اتوبوس‌رانی و قطار شهری انجام می‌شود. اقتصاد مشهد متکی به گردشگری مذهبی با تمرکز بر حرم امام رضا است. در کنار آن، وجود مراکز تجاری بزرگ و امکانات پزشکی قابل توجه، موجب رونق گردشگری تفریحی و گردشگری سلامت در این شهر نیز شده‌است.
بیش از ۹۳٪ مردم مشهد فارسی‌زبان هستند. تراکم جمعیت در مشهد بیش از نه‌هزار تن در هر کیلومتر مربع است. این شهر در سال ۱۳۸۸ رسماً به عنوان «پایتخت معنوی ایران» انتخاب شد. هم‌چنین مشهد به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال ۲۰۱۷ برگزیده شده‌است.
موقعیت جغرافیایی مشهد
شهر مشهد مرکز استان خراسان رضوی با حدود ۳۵۰ کیلومتر مربع وسعت می باشد. این شهر در شمال شرقی ایران نزدیک رشته کوه های بینالود و هزار مسجد واقع شده است. شهر مشهد مقدس در مجاورت شهرها روستا های سرخس، کلات، چناران، نیشابور، فریمان و تربت جام قرار دارد. این شهر در دشت مشهد به وسعت بیش از ۱۰۰ کیلومتر قرار گرفته است و به خاطر موقعیت جغرافیایی خاص دچار تداخل آب و هوایی زیادی است و به همین دلیل آب و هوای خاص و متنوع دارد.
پیشینه تاریخی شهر مشهد
شهر مشهد کنونی از توابع نوغان توس می باشد. پیش از شهادت امام رضا توس و نیشابور از شهرهای اصلی منطقه بودند. البته را میتوان یک شهر و یک منطقه دانست. شهر مشهد فعلی در حوضه رودخانه کشف رود قرار گرفته است که از قدیم نیز به خاطر رودخانه در اطراف آن سکونت وجود داشته است. پس از شهادت امام رضا و دفن جسد مطهر ایشان در این محل در اسناد مختلف تاریخی می توان نام های مختلفی از جمله مشهد، مشهد الرضا، مشهد رضوی، مشهد مقدس را دید. در حدود نیمه قرن هشتم ابن بطوطه در سفرنامه خود از اصطلاح "شهر مشهد الرضا" استفاده کرد. و شاید او اولین کسی است نام شهر را بر این محل اطلاق کرده است.
پس از شهادت حضرت علی بن موسی الرضا( علیه السلام) بدن مطهر ایشان در آرامگاه هارونیه سنابا